Dù Tarot có rất nhiều hệ thống kiến giải khác nhau, nhưng phổ biến nhất vẫn là Rider-Waite-Smith, Tarot de Marseille và Thoth. Hãy cùng Học Tarot tìm hiểu về ba chuẩn bài này.

Khi bắt đầu học Tarot, bạn sẽ nhanh chóng nhận ra có nhiều chuẩn bài (hay hệ thống kiến giải) khác nhau. Trong số đó, ba chuẩn bài phổ biến và có ảnh hưởng sâu rộng nhất là Rider-Waite-Smith (RWS), Tarot de Marseille (TdM) và Thoth. Mỗi chuẩn bài có hình ảnh, hệ thống biểu tượng và phương pháp giải bài riêng, phù hợp với những phong cách học và mục đích sử dụng khác nhau. Bài viết này sẽ giúp bạn so sánh các chuẩn bài Tarot phổ biến, phân tích ưu – nhược điểm của từng hệ thống và gợi ý cách chọn chuẩn bài phù hợp cho người mới bắt đầu.

RIDER-WAITE-SMITH: CHUẨN BÀI PHỔ BIẾN NHẤT

Nguồn gốc

Chuẩn bài Rider-Waite-Smith (RWS) ra đời vào đầu thế kỷ XX, do A. E. Waite lên ý tưởng và Pamela Colman Smith vẽ minh họa và được xuất bản bởi nhà Rider. Vì thế nên tên bộ bài được ghép từ cả ba, gọi là Rider-Waite-Smith. Để rút gọn cái tên này, mọi người còn gọi tắt là “Rider-Waite”, “Waite”, “Smith-Waite”, và chữ viết tắt là “RWS”. Đây là chuẩn bài phổ biến nhất, đặt nền móng cho hầu hết các bộ Tarot hiện đại.

Đặc điểm

Điểm nổi bật của chuẩn bài RWS nằm ở Bộ Ẩn Phụ (Minor Arcana). Với những bộ bài khác, các lá ẩn phụ chỉ vẽ hình ảnh đại diện cho chất bài với số lượng tăng dần theo số lá. Ở bộ RWS các lá bài này được minh họa bằng hình ảnh sinh động thể hiện ý nghĩa lá bài đó. 

Ví dụ như 10 of Cups trong bộ Tarot de Marseille chỉ đơn giản là vẽ 10 chiếc cốc, thì bộ RWS có hình ảnh một gia đình hạnh phúc dưới cầu vồng. Nhờ vào đặc điểm này mà bộ bài giúp người học dễ kết nối và cảm nhận câu chuyện trong lá bài rõ ràng hơn.

RWS tập trung vào biểu tượng trực quan và cảm xúc, dễ tiếp cận với người mới. Bạn có thể vừa học nghĩa cơ bản vừa tự cảm nhận thông điệp từ hình ảnh mà không cần ghi nhớ nhiều kiến thức huyền học phức tạp.

Ưu điểm và hạn chế

Ưu điểm:

• Dễ học, dễ tiếp cận cho người mới.
• Tài liệu phong phú, cả tiếng Việt lẫn tiếng Anh.
• Hình ảnh giàu ý nghĩa

Hạn chế:

• Ít đào sâu vào hệ thống huyền học.
• Đối với người Việt, hình ảnh bộ bài mang nặng tính biểu tượng phương Tây nên sẽ hơi khó tiếp cận.

MARSEILLE: CHUẨN BÀI CỔ ĐIỂN NHẤT

Nguồn gốc

Bộ bài Tarot de Marseille xuất hiện từ thế kỷ XV và phổ biến vào thế kỷ XVII tại Pháp. Các thợ in bài dựa trên các mẫu thiết kế của Ý rồi đơn giản hóa để dễ sản xuất hàng loạt bằng kỹ thuật khắc gỗ. Chính phong cách này đã trở nên phổ biến và được sao chép rộng rãi. Mặc dù các bộ bài tương tự cũng được sản xuất ở các thành phố khác như Paris và Lyon, nhưng Marseille đã trở thành cái nôi của phong cách này. Từ đó người ta gọi là chuẩn Marseille. Chuẩn bài này được xem là một trong những hệ thống Tarot lâu đời nhất. Nhiều người coi Marseille là “nguyên mẫu” của Tarot châu Âu trước khi các hệ thống khác ra đời.

Đặc điểm

Khác với RWS, Bộ Ẩn Phụ của Marseille chỉ dùng số và hình ảnh thể hiện chất bài (kiếm, gậy, cốc, tiền) mà không minh họa ý nghĩa bằng cảnh. Ví dụ, lá 5 of Cups chỉ vẽ năm chiếc cốc bên cạnh hoa văn trang trí mà không có nhân vật hay câu chuyện.

Chuẩn Marseille yêu cầu người đọc dựa nhiều vào số học, màu sắc và vị trí lá bài trong trải. Điều này khiến chuẩn bài này mang đậm chất truyền thống và phù hợp với người thích nghiên cứu chiều sâu lịch sử, văn hóa phương Tây nhưng cũng đồng thời làm khó tiếp cận hơn với người mới.

Ưu điểm và hạn chế

Ưu điểm:

• Giữ được nét cổ điển, gần gũi với nguồn gốc Tarot.
• Hệ thống biểu tượng giản lược nhưng giàu tiềm năng khai thác.

Hạn chế:

• Bộ Ẩn Phụ khó học vì thiếu hình minh họa.
• Tài liệu tiếng Việt hạn chế, ít phổ biến hơn RWS.
• Đòi hỏi khả năng suy luận và cảm nhận cao.

THOTH: CHUẨN BÀI HUYỀN HỌC PHỨC TẠP

Nguồn gốc

Chuẩn Thoth được sáng tạo bởi Aleister Crowley và minh họa bởi Lady Frieda Harris vào thế kỷ XX. Đây là bộ bài kết hợp nhiều hệ thống huyền học: Kabbalah, chiêm tinh, thần thoại Ai Cập và triết học phương Tây. Bộ bài Thoth Tarot được tạo ra để minh họa và thể hiện triết lý Thelema của Crowley. Ông còn viết một cuốn sách có tựa đề The Book of Thoth để giải thích chi tiết hệ thống và ý nghĩa của từng lá bài. Cuốn sách này được coi là tài liệu giải nghĩa chính thức đi kèm với bộ bài.

Đặc điểm

Hình ảnh của Thoth mang phong cách huyền bí, trừu tượng, giàu tính triết lý. Mỗi lá bài chứa nhiều lớp biểu tượng, màu sắc và ký hiệu huyền học, đòi hỏi người đọc có nền tảng kiến thức sâu rộng.

Thoth phù hợp với những ai đã quen với Tarot cơ bản và muốn mở rộng sang nghiên cứu huyền học. Cách giải bài tập trung vào năng lượng, liên kết biểu tượng và phân tích nhiều tầng ý nghĩa hơn là câu chuyện trực quan.

Ưu điểm và nhược điểm

Ưu điểm:

• Giàu chiều sâu huyền học và biểu tượng.
• Phù hợp cho người học nâng cao hoặc nghiên cứu chuyên sâu.

Nhược điểm:

• Khó tiếp cận với người mới.
• Yêu cầu kết hợp nhiều nền tảng kiến thức như: chiêm tinh, Kabbalah, thần thoại.
• Ít tài liệu tiếng Việt, học chủ yếu qua sách tiếng Anh.

NÊN CHỌN CHUẨN BÀI NÀO ĐỂ HỌC TAROT?

Để lựa chọn chuẩn bài Tarot phù hợp, bạn nên cân nhắc mục tiêu và mức độ hiểu về Tarot của mình ở. Nếu bạn là người mới bắt đầu, Rider-Waite-Smith sẽ là lựa chọn tối ưu nhờ hình ảnh trực quan, dễ tiếp cận và nguồn tài liệu phong phú. Bước khởi đầu dễ dàng sẽ giúp bạn kiên trì hơn. 

Với những ai yêu thích phong cách truyền thống, chuẩn Marseille sẽ phù hợp hơn vì giữ được nét cổ điển và gắn bó với lịch sử Tarot châu Âu. Còn nếu bạn đã có nền tảng vững và muốn đào sâu vào huyền học, chuẩn Thoth là bước tiến tự nhiên để mở rộng kiến thức về biểu tượng và hệ thống triết lý phức tạp. 

Lời khuyên dành cho bạn là hãy bắt đầu với một chuẩn dễ tiếp cận như Rider-Waite-Smith để xây dựng nền tảng vững chắc, sau đó mở rộng sang Marseille hoặc Thoth khi bạn sẵn sàng nâng cao kỹ năng và góc nhìn của mình.

Mỗi chuẩn bài Tarot đều có giá trị và phong cách riêng. Hiểu sự khác biệt giữa Rider-Waite-Smith, Marseille và Thoth sẽ giúp bạn chọn hệ thống phù hợp nhất với phong cách học và mục tiêu của mình. Cho dù bạn yêu thích sự trực quan của RWS, sự cổ điển của Marseille hay chiều sâu huyền học của Thoth, điều quan trọng là chọn chuẩn bài giúp bạn cảm thấy kết nối và sẵn sàng gắn bó lâu dài.

Nếu bạn muốn hệ thống hóa lại kiến thức từ đầu, hãy tham khảo khóa học Tarot tại:  https://wichita-tarot.com/khoa-hoc-tarot/

Ngọc Trúc